Do czego służy oc zawodowe?
OC przydać się może przy każdym rodzaju działalności zawodowej. W niektórych przypadkach potrzeba ubezpieczenia się jest oczywista – czasem nawet wymagana prawnie – jednak w części przypadków specjaliści nie zdają sobie sprawy z możliwych konsekwencji popełnienia pomyłki podczas wykonywania czynności zawodowych.
Typowym błędem jest również mylenie działania OC ogólnego z OC zawodowym. Fakt, że ktoś posiada polisę OC nie oznacza jeszcze, że zadziała ona, gdy powstania szkoda związana ze specyficznymi obowiązkami ubezpieczonego jako specjalisty danej branży. OC ogólne, zgodnie z nazwą, służy do spraw ogólnych. By koszt takiej polisy nie był znaczącym ciężarem dla ubezpieczających, ubezpieczenie to nie obejmuje wielu ryzykownych czynników, które dotyczą tylko pewnej wybranej grupy, w tym błędów w działalności poszczególnych grup zawodowych. Te stanowią osobne polisy, w których ubezpieczyciele biorą pod uwagę charakterystykę danego zajęcia i ryzyk, które niesie ono ze sobą. Podział na ryzyka, które mogą być włączone klauzulami w polisę OC ogólnego i te, które występują wyłącznie jako OC zawodowe nie jest oczywisty i w tej sprawie najlepiej skonsultować się ze specjalistą.
Część zawodów zobowiązanych jest prawnie do posiadania polisy OC. Są to zawody, których wykonywanie obarczone jest dużą odpowiedzialnością, a ewentualne popełnienie błędu wiązać się może z poważnymi konsekwencjami dla osób trzecich. Niektóre z zawodów, które obowiązkowo muszą się ubezpieczyć to:
- Lekarze i inne osoby wykonujące profesje medyczne
- Radcy prawni i inni prawnicy
- Księgowi i doradcy podatkowi
- Architekci i inżynierowie budownictwa
- Rzeczoznawcy majątkowi czy ochrony przeciwpożarowej
- Organizatorzy imprez masowych
- Zarządcy nieruchomości
W sumie lista profesji, które w polskim prawie są zobowiązane do posiadania OC zawiera ponad 200 zawodów. Poza OC obowiązkowym osoby je wykonujące mogą dodatkowo wykupić OC dobrowolne, które podnosi minimalną sumę ubezpieczenia wymaganą przez ustawę, a w niektórych przypadkach także wprowadza dodatkowy zakres ochrony. Przykładowo, OC obowiązkowe lekarzy i innych osób z branży musi pokrywać szkody medyczne wyrządzone pacjentom, tymczasem OC dobrowolne dodatkowo obejmie także szkody materialne czy naruszenie praw pacjenta. Dla radców prawnych czy księgowych najistotniejsze jest pokrycie konsekwencji udzielenia klientom złej porady, a ubezpieczenie dobrowolne dodatkowo pokryje np. szkody w dokumentach, które także mogą wiązać się z poważnymi konsekwencjami, chociaż w większości przypadków nie aż tak znacznymi jak wprowadzenie klientów w błąd.
Co do zasady, OC obowiązkowe ma na celu chronić osoby poszkodowane, a OC obowiązkowe specjalistów, którzy mogą popełnić błąd w swojej pracy, to znaczy, zabezpiecza ich majątek nawet w razie konieczności opłacenia wysokich odszkodowań czy zapewnia środki na ewentualną obronę w sporze sądowym.
OC zawodowe może przydać się jednak wielu innym osobom, które nie mają obowiązku wykupienia polisy w celu wykonywania działalności. Przyjrzyjmy się kilku przykładom.
Przewoźnicy
Chociaż OC przewoźnika nie jest wymagane ustawowo, jego posiadania oczekuje wielu klientów i w praktyce bez polisy trudno jest prowadzić działalność przewozową. Przewoźnicy odpowiedzialni są za towar, który transportują, dlatego potrzebne jest im zabezpieczenie, które w razie nieprzewidzianych okoliczności pokryje wyrządzone w nim szkody. Polisa zadziała zarówno gdy do szkody doszło z winy przewoźnika oraz niezależnie od niego, w tym chociażby w razie rozmrożenia się leków czy żywności lub stłuczenia szklanych elementów towaru.
Nauczyciele
Zarówno nauczyciele, jak i opiekunowie kolonijni czy instruktorzy zajęć dla dzieci biorą na siebie odpowiedzialność opieki nad innymi. Mierzą się oni nie tylko z ryzykiem, że dziecko zrobi sobie krzywdę pod ich nadzorem, ale także z potencjalnymi oskarżeniami ze strony rodziców, czasami niesłusznymi, ale trudnymi do odparcia. Polisa OC zawodowego pokryje szkody różnych typów, w tym koszty leczenia dziecka, które doznało urazu z winy opiekuna czy zadośćuczynienia, a także koszty obrony prawnej, która pomoże w razie roszczeń ze strony rodziców.
Inspektorzy BHP
Inspektorzy BHP bezpośrednio odpowiadają za bezpieczeństwo pracowników w firmach, a ewentualne błędy, które popełniają mogą mieć poważne konsekwencje. W razie wypadku jest też duża szansa, że to te osoby zostaną obarczone winą. Posiadanie odpowiedniej polisy OC pozwoli na łatwiejsze poradzenie sobie z konsekwencjami, a także odbudowę swojego profesjonalnego wizerunku.
Programiści
Polisa zawodowa dla programistów pokryje koszty związane z m.in. naruszeniem prawa autorskiego, utratą danych lub kosztami ochrony prawnej. Ubezpieczenie pomoże też w przypadku szkód związanymi z błędem w kodzie, który ujawnił się dopiero po instalacji, a więc pokryje np. koszty szkody poniesionej przez klientów z uwagi na niedziałający system sprzedażowy. Polisa zawodowa przydać się może zarówno programistom prowadzącym własną działalność, jak i tym pracującym na B2B.
Tłumacze
Błędy czy chociażby niewielkie nieścisłości w tłumaczeniu dokumentacji medycznej, technicznej czy instrukcji obsługi mogą spowodować poważne szkody, a co za tym idzie, osoby przygotowujące przekłady mogą być na tej podstawie pociągnięte do odpowiedzialności i naprawienia konsekwencji wywołanych przez wykorzystanie przez kolejne osoby nieprawidłowych danych. Ubezpieczenie zawodowe dla tłumaczy pokryje koszty tego typu sytuacji, a jak i również przypadki niechcącego naruszenia prawa autorskiego czy konieczności obrony sądowej.
Trenerzy
Udzielając instrukcji dotyczących ćwiczeń innym osobom trenerzy są odpowiedzialni za bezpieczeństwo osób, które korzystają z ich wiedzy. Mimo wszystko wypadki się zdarzają, a reakcje poszkodowanych są różne. Część z nich może być skłonna oskarżać trenerów o kontuzję, a polisa OC zawodowego pomoże zarówno w obronie przed tego typu oskarżeniami, a w wypadku ich potwierdzenia, opłaci zobowiązania wobec pokrzywdzonych.
Zarządy firm i innych organizacji (D&O)
Zarządzanie firmą, fundacją czy spółdzielnią wiąże się ze szczególnym ryzykiem i dużą odpowiedzialnością, dlatego też dla osób pełniących wysokie funkcje w różnych organizacjach przewidziany jest szczególny rodzaj polis – D&O. Jest to inny typ ubezpieczenia niż OC zawodowe, które ma na celu przede wszystkim naprawienie wyrządzonych szkód, jednak tak samo pozwala ubezpieczonym zabezpieczyć się przed koniecznością pokrycia wydatków ze swoich prywatnych oszczędności. Polisa D&O przewidziana jest na sytuacje gdy członkowie zarządu muszą odpowiedzieć za pojęcie niekorzystnych dla spółki decyzji i pokryje szereg kosztów związanych z ochroną prawną. W zakres wchodzą również świadczenia dla zarządzanej spółki przewidziane na sytuacje kryzysowe.